Niedaleko Punktu Oporu w Węgierskiej Górce jest Pozycja umocniona Krzyżowa, Przyborów

Prace fortyfikacyjne w rejonie Krzyżowej i Przyborowa prowadzono równocześnie z budową obiektów w Węgierskiej Górce. W planach rejon ten miało bronić około 10 ostrogów fortecznych, połączonych gęstą siecią okopów. Obiekty zamierzano wybudować w najwęższych i najtrudniejszych do sforsowania odcinkach dolin. Uzbrojenie pozycji obronnej miało być podobne do tego, jakie zastosowano w Węgierskiej Górce (obiekty obok ckm-ów miały być uzbrojone w nowoczesne działa ppanc. 37 mm).

  W kwietniu 1939 roku na wyznaczoną pozycję przybyła grupa wojsk inżynieryjnych mjr Wacława Śliwińskiego. Oddział dzięki pomocy 64 kompanii 10 bat JHP i okolicznej ludności wybudował kolej wąskotorową od składów w Jeleśni, aż do miejsca budowy – Krzyżowej (okolice OSP w Krzyżowej). Oprócz budowy obiektów wznoszono również sieć ziemnych stanowisk obronnych. Niestety do dnia 1 września 1939 roku wybudowano w sumie 5 schronów: 3 w Krzyżowej i 2 w Przyborowie. Oprócz tego zaczęto zbroić fundament pod kolejny oraz wykonano 2(?) wykopy.


W dniu wybuchu wojny tylko jeden schron mógł zostać wykorzystany w celach obronnych (zdążył wyschnąć beton) i został on obsadzony przez Wojsko Polskie. Do jedynej walki w Krzyżowej i Przyborowie doszło  w dniu 31 sierpnia, kiedy to ostrzelano i uszkodzono nisko lecący niemiecki samolot zwiadowczy. W dniu 3 września pozycje polskie na rozkaz dowódcy zostały opuszczone, a jednostki wycofały się pod Myślenice.   

  Dziś schrony w obu miejscowościach są zachowane niemalże w 100 % i z powodu małego zainteresowania turystów i miejscowej ludności rzadko są odwiedzane. Są zapomnianym dzieckiem, które wydała polska szkoła fortyfikacji górskiej, być może dlatego nie podzieliły losów swych „braci” w Węgierskiej Górce.

                                                                       Schron bojowy „Boruta”
Schron bojowy "Boruta" to obiekt jednokondygnacyjny dla broni maszynowej o odporności B (wzmocniony) wzniesiony w Krzyżowej na stoku wzgórza 727. Uzbrojenie schronu stanowiły 3 ckm i rkm. Do prowadzenia ognia czołowego przeznaczony był ckm w kopule pancernej (kopuły nie zamontowano). Do oświetlania pól ostrzału służyły wyrzutnie ładunków oświetlających. Wnętrze schronu składało się z dwóch izb bojowych (2 ckm i rkm), szybu kopuły pancernej, korytarza, izby dowódcy, izby załogi i  ubikacji. Część techniczna schronu składała się z pomieszczenia filtrów powietrza z wyjściem awaryjnym i śluzy gazoszczelnej. Planowaną załogę schronu stanowił 1 oficer, 13 podoficerów i szeregowych.
Schron nie brał udziału w walkach. Po zakończeniu kampanii wrześniowej zdemontowano elementy wyposażenia, drzwi pancerne i gazoszczelne, podstawy ckm. Obiekt zachowany w dobrym stanie, zarośnięty drzewami i krzakami.


                                                                        Schron bojowy „Kustroń”
Schron bojowy "Kustroń" to obiekt jednokondygnacyjny dla broni maszynowej wzniesiony w Krzyżowej na stoku wzgórza 757. Uzbrojenie schronu stanowiły 4 ckm i rkm. Do prowadzenia ognia czołowego przeznaczony był ckm w kopule pancernej (kopuły nie zamontowano). Do oświetlania pól ostrzału służyły wyrzutnie ładunków oświetlających. Kontakt z innymi schronami zapewniało stanowisko do łączności optycznej. Wnętrze schronu składało się z czterech izb bojowych (ckm i rkm), szybu kopuły pancernej, korytarza, izby dowódcy, izby załogi i  ubikacji. Część techniczna schronu składała się z pomieszczenia filtrów powietrza z wyjściem awaryjnym i śluzy gazoszczelnej. Planowaną załogę schronu stanowił 1 oficer, 17 podoficerów i szeregowych.


                                                                          Schron bojowy „Szyling”
Schron bojowy "Szyling" to obiekt jednokondygnacyjny dla broni maszynowej o odporności C wzniesiony w Krzyżowej na stoku wzgórza 757. Uzbrojenie schronu stanowiła armata forteczna ppanc. kal.37mm wz.38 , 4 ckm i rkm. Do prowadzenia ognia czołowego przeznaczony był ckm w kopule pancernej (kopuły nie zamontowano). Do oświetlania pól ostrzału służyły wyrzutnie ładunków oświetlających. Kontakt z innymi schronami zapewniało stanowisko do łączności optycznej. Wnętrze schronu składało się z czterech izb bojowych (jedna z wyjściem awaryjnym), szybu kopuły pancernej, korytarza, izby dowódcy, izby załogi,  ubikacji i śluzy gazoszczelnej. Planowaną załogę schronu stanowił 1 oficer, 19 podoficerów i szeregowych.


                                                                          Schron bojowy „Bernard”
Schron bojowy "Bernard" to obiekt jednokondygnacyjny dla broni maszynowej o odporności C wzniesiony w Przyborowie. Uzbrojenie schronu stanowiły 3 ckm i rkm. Do prowadzenia ognia czołowego przeznaczony był ckm w kopule pancernej (kopuły nie zamontowano). Do oświetlania pól ostrzału służyły wyrzutnie ładunków oświetlających. Wnętrze schronu składało się z trzech izb bojowych (ckm i rkm), szybu kopuły pancernej, korytarza, izby dowódcy, izby załogi i  ubikacji. Część techniczna schronu składała się z pomieszczenia filtrów powietrza z wyjściem awaryjnym i śluzy gazoszczelnej chronionej przez wewnętrzną strzelnice rkm. Obiekt posiadał studnię. Planowaną załogę schronu stanowił 1 oficer, 17 podoficerów i szeregowych.
  Schron nie brał udziału w walkach. Po zakończeniu kampanii wrześniowej zdemontowano elementy wyposażenia, drzwi pancerne i gazoszczelne, podstawy ckm. Obiekt położony jest na terenie prywatnym, zabudowany szopą i pilnowany przez "wściekłego psa". Zwiedzanie bez wiedzy gospodarza terenu grozi śmiercią lub kalectwem...


                                                                           Schron bojowy „Rydz Śmigły”
Schron bojowy "Rydz Śmigły" to obiekt jednokondygnacyjny dla broni maszynowej o odporności C wzniesiony w Przyborowie na stoku wzgórza 883. Uzbrojenie schronu stanowiły 4 ckm i rkm. Do prowadzenia ognia czołowego przeznaczony był ckm w kopule pancernej (kopuły nie zamontowano). Do oświetlania pól ostrzału służyły wyrzutnie ładunków oświetlających. Kontakt z innymi schronami zapewniało stanowisko do łączności optycznej. Wnętrze schronu składało się z jednej izb bojowej ckm, która posiada wyjście awaryjne, szybu kopuły pancernej, korytarza, izby dowódcy, izby załogi i  ubikacji. Część techniczna schronu składała się z pomieszczenia filtrów powietrza i śluzy gazoszczelnej bronionej z wewnętrznej strzelnicy rkm. Planowaną załogę schronu stanowił 1 oficer, 17 podoficerów i szeregowych.


Zapraszam do lektury jak już pisałem wyżej jest to wszystko niedaleko siebie. Ze zdjęć widać ,że teren bomba na wypad na manewry lub zwiedzanie.
Więcej opisów i zdjęć :  http://149.156.142.12/weggor/wg/krzyzprzyb.htm